قلیان یکی از سرگرمی‌های قرن بیستم و بیست‌و‌یکم بشر بوده و هست. اما همین ابزار سرگرمی برای خودش آداب و قوانینی دارد که عزیزانی که در طول هفته یا ماه به صورت مُداوم یا تفریحی استفاده می‌کنند باید به آداب کشیدنش در جمع پایبند باشند. در این مطلب قصد داریم شما عزیزان را با آداب قلیان کشیدن به صورت جمعی آشنا کنیم. (تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.)
آداب قلیان کشیدن
آداب قلیان کشیدن به این صورت است که معمولا می‌بایست به صورت جمعی کشیده شود و تنهایی قلیان کشیدن را جالب نمی‌دانند. زمانیکه قلیان را به میان جمع می‌‌آورند، بزرگترین فرد جمع باید آن را چاق کند. البته اگر خود فرد به هر دلیلی مشکل تنفسی داشته باشد و نخواست این کار را انجام دهد، می‌تواند این کار را به فرد دیگری در جمع واگذار کند.
یکی دیگر از آداب قلیان کشیدن این است که قلیان می‌بایست دور بچرخد و نوبت رعایت شود و هرکسی حق ندارد، یک‌دفعه از وسط جمع آن را بگیرد. هر کسی که نوبت اوست باید تعداد پُک‌هایش را تنظیم کند تا نوبت به همه برسد؛ نه اینکه مانند برخی از افراد از اول تا آخر شلنگ قلیان را تَصاحُب کند.
تشکر کردن در قلیان کشیدن
هر شخصی که شلنگ قلیان را از نفر قبلی می‌گیرد، از او تشکر می‌کند. این تشکر کلامی نیست؛ بلکه دست خود را روی دست شخصی که شلنگ را واگذار می‌کند، می‌زند. در آداب قلیان کشیدن هیچ کس نباید سرخود، به زغال یا سایر اجزای قلیان دست بزند و هر حرکتی باید با رضایت همه‌ی افراد صورت بگیرد. تمام افرادی که دور قلیان نشسته‌اند، باید قلیان بکشند؛ هر چند کم و کوتاه. اگر فردی از این کار امتناع کند، نسبت به بقیه بی‌احترامی کرده است. البته شاید این کار افراد قلیان‌کش جمع را خوشحال هم کند. اما آداب این کار چنین است.
قلیان چیست؟
قلیان، نام یک ابزار تدخین تنباکو است که عبور دود از آب برای خنک کردن و تصفیه دود تنباکو، آن را به ریه فرو می‌برند. این ابزار که جنبه سرگرمی دارد، در خاورمیانه، آسیای مرکزی و شمال آفریقا متداول است. بنابر شواهد موجود، قلیان از ایران به سایر نقاط جهان از جمله هند و مصر راه یافت.
اجزا قلیان که باید بشناسید
قلیان به صورت سنّتی از چندین جزء تشکیل شده که در دانشنامه ایرانی‌ها چنین ذکر شده است.
- بادگیر (فضای باز)
- سرقلیان، آتشدان؛ محل قرارگیری تنباکو و زغال
- میانه که می‌تواند فلزی باشد یا از چوب ساخته شده است
- میلاب
- نی پیچ یا شلنگ
- کوزه (قُلک) که منبع آب است و می‌تواند به اشکال مختلف باشد. اشکالی مانند: نارگیل، یا به شکل ساده. جنس آن نیز می‌تواند فلز، سفال، شیشه، کریستال یا برنج باشد.
- تنباکو خوب میوه‌ای و کمی آب
هنگام مکش مصرف‌کننده از نِی قلیان با کم شدن فشا هوای بالای ظرف آب، دود حاصل از سوختن تنباکو به داخل آب کشیده می‌شود و به سمت نِی یا شلنگ قلیان و در نهایت از آن خارج می‌شود. این مکانیزم به نوعی مکانیک سیالات است.
چگونه قلیان بکشیم
همه این موارد را گفتیم حالا نوبت به این مرحله می‌رسد که چگونه قلیان بکشیم. این موارد را در قلیان کشیدن در نظر بگیرید:
- قلیان را باید تا انتها یعنی تا جایی که تباکو بسوزد، کشید.
- مسئولیت گذاشتن و برداشتن تنباکو و زغال چینی با کوچکترین فرد جمع می‌باشد.
- هیچ‌گاه خاکستر سیگار را در سینی قلیان نریزید. دود سیگار را هم سمت قلیان ندهید که طعم آن را عوض می‌کند.
- آبی که درون شیشه‌ی قلیان می‌ریزید، نباید بیشتر از یک روز در آن بماند؛ چون باعث تغییر طعم قلیان می‌شود.
- زمانیکه قلیان کشیدن‌تان تمام شد، شلنگ را روی زمین پَرت نکنید. آن را جمع کنید و دور چوب شلنگ بپیچانید.
- با آتش زغال نباید هیچ چیزی را حتی سیگار را روشن کرد. این کار نوعی بی‌حرمتی محسوب می‌شود.
- قبل از هر بار استفاده به دقت اجزای قلیان را با آب بشویید. نیازی نیست حتما شلنگ را هم آبکشی کنید. می‌توانید با دوبار دمیدن در شلنگ، آن را تمیز کنید.
- هر از گاهی زغال‌ها را جا‌به‌جا و خاکستر آن را خالی کنید.(از فوت کردن خاکستر حدالامکان خودداری کنید.)
- از آنجایی که دود قلیان سرعت اکسیژن خون را پایین می‌آورد و فشار را می‌اندازد، بهتر است کنار آن یک چایی نبات بنوشید.
- زغال را در سینی قلیان نگذارید. باعث می‌شود، سینی داغ شود و فرش را بسوزاند. همیشه کنار قلیان یک منقل کوچک یا یک قابلمه‌ی کوچک وارونه داشته باشید.
- هنگام خروج دود آن را در صورت کسی فوت نکنید. بهتر است که دود را به طرف بالا بدهید. لب و دهانتان را هم کَج نکنید؛ این کار نشانه‌ی حرفه‌ای نبودن شما نیست.
اصول حیاتی در قلیان کشیدن
داشتن جنبه مهم‌ترین اصل در آداب قلیان کشیدن است و انتخاب طعم‌های سنگین افتخار محسوب نمی‌شود. مجبور نیستید در همان اوایلی که به قلیان کشیدن روی آورده‌اید، طعم‌های سنگینی مثل: دوسیب آلبالو را انتخاب نکنید که باعث سرگیجه و اُفت فشار مواجه می‌شوید. می‌توانید طعم‌هایی سبک مانند لیمو، نعناع یا پرتقال را انتخاب کنید.
آلوده‌ترین قسمت بدن هر فرد و محل تجمع انواع باکتری و ویروس‌ها، دهان اوست. پس حتماً بهداشت دهان را رعایت کنیدو از سَری‌های جداگانه استفاده کنید. اگر سَری هم ندارید یا در دسترس نیست، سر شلنگ را قبل از رد کردن، با حرارت زغال ضدعفونی یا اِستریل کنید.
قلیان کشی در ایران
به گزارش فرارو، گرایش مردم ایران به قهوه‌خانه‌ها مدتی است بیشتر شده است و 37 درصد زنان ایرانی حداقل یکبار مصرف قلیان را تجربه کرده‌اند، کشیدن قلیان در سفره‌خانه‌های سنتی برای زنان ایرانی نیز مجاز است و روزانه تعداد زیادی از زنان قلیان مصرف می‌کنند که این تعداد روز به روز در حال افزایش است. بنابر گزارش ایسنا در سال 1391، امروزه، هزینه ماهیانه سرانه مصرف قلیان در ایران حدود 215 میلیارد تومان است.
جالبه بدویند: که هر 1 بار قلیان کشیدن معادل کشیدن 70 نخ سیگار است. پس اگر بدن و ریه خود را دوست دارید، به فکر سلامتی آن باشید.
سخن پایانی
در این مقاله تمام سعی خود را کردیم تا شما عزیزان را با آداب قلیان کشیدن آشنا کنیم. شما چقدر تجربه قلیان کشیدن دارید؟ یا بهتر بگوییم خاطره‌ای خنده‌دار یا تلخ از قلیان کشیدن دارید؟ خوشحال می‌شویم؛ نظرات، تجربیات و پیشنهادات خود را در قسمت دیدگاه با ما به اِشتراک بگذارید.
بادرودبرنام مرد و خانم‌های ایرانیان..
بنده قیلان کش ماهری بودم و یک قلیانی هم داشتم از همه نوع آدمی آنجا پذیرایی می‌نمودم تااینکه ناگهان یکروز خودم و شاگردم حمله قلبی شدیم و در کما رفتیم شاگردم که بعد از دوازده روز از دنیا رفت نامش هاشم بود و بعد از چهل روزخودم هوش آمدم تااینکه خوب شدم همه چیزرابرایم گفتند الان مغازه شده است زدم همه قیلان هارا شکستم و شغل دیگری برپایی نمودم قَسَمِتان میدهم نکشید گول نخورید برادر و خواهران گرامی عزیزم باسپاسگذار ازتمام مرد و زن ایران به سلامتی باشید. آریاخان اصفهانی کنار زاینده رود.
سپاس از شما آریاخان
روح شاگردتان شاد.. درود بر شما
خیلی مقاله جالب و متفاوتی بود. من خودم در سن 20 سالگی قلیون می‌کشیدم ولی با توجه به مشکلات آسمی که برام پیش اومد کلاً قلیون رو گذاشتم کنار و پشیمون هم نیستم.
من ۱۱ ساله که قلیون می‌کشم باید بگم اگر تو هر چیزی با آداب و قوانین خودش جلو بریم، خیلی خوبه تا اینکه افراطی‌گری و بی‌قانونی کنی..
من از زمان بچگیم که قلیون می‌کشیدم تا الانش که با خانمم می‌کشم، کامل تمام این آدابی که شما ذکر کردید را رعایت می‌کنم. شبا می‌شینیم با خانمم دوسیب می‌کشیم، خیلی حال میده.
سلام ، نوشته شمارو خوندم خییلی خوشم اومد چهار پنج دقیقه خندیدم مخصوصا قسمت آخرش که گفتی خیلی حال میده🤣 خدایی دمت گرم حال کردم از صداقتت وکلام شیوات،انشالاه در کنار همسرت لحظات خوب وشادی تا آخر عمرت داشته باشی
قلیون کشیدن آداب نمی‌خواد که اون کسیکه بزرگتره اول و بعد اون کسیکه حلقه خوبی میده بیرون دوم به همین راحتی